เรียนรู้การดูดาวให้สนุก

               ดวงดาวที่ระยิบระยับมากมายหมื่นนับล้านดวงบนท้องฟ้ายามค่ำคืนนั้นคงปฏิเสธไม่ได้ว่าไม่เคยเห็น  แค่มีวัตถุประสงค์ในการดูดาวแตกต่างกันออกไปเท่านั้นเอง ผู้ดูดาวบางคนดูเพื่อการศึกษา บางคนดูเพื่อการเดินทาง บางคนดูเพื่อความเพลิดเพลินหรืออาจจะเป็นเพียงแค่การเงยหน้าผ่านไปบนท้องฟ้าแล้ว พบกับดวงดาวนั่นเอง  การดูดาวของแต่ละคนนั้นก็ย่อมแตกต่างกันไป บางคนดูด้วยสายตา บางคนดูด้วยกล้องโทรทัศน์ เป็นต้น  ถึงอย่างไรดวงดาวบนท้องฟ้าเดียวกันนั้นก็สามารถสร้างความสุขใจให้กับผู้ดูดาว   ได้ดีเลยทีเดียวใช่ไหมค่ะ

 

                แต่หากผู้ดูดาวศึกษาความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับดาว  อย่างน้อยให้รู้จักถึงชื่อของกลุ่มดาวต่างๆ  หรือดาวแต่ละดวงที่กำลังทอแสงแข่งกันได้ก็คงเป็นการดี    เพราะจะช่วยเพิ่มอรรถรสและบรรยากาศในการชื่นชมท้องฟ้ายามค่ำได้ดีขึ้นกว่าเก่าอีกมากทีเดียวค่ะ             

                กิจกรรมการดูดาวไม่ใช่เรื่องยากแต่ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายเหมือนกันค่ะ  เพียงแค่ท่านเตรียมตัวให้พร้อมก่อนดูดาว ศึกษาความรู้พื้นฐานอีกสักหน่อย และที่สำคัญหาคนพิเศษไปดูดาวเป็นเพื่อนกัน เพียงเท่านี้ก็ราวกับว่าได้หลุดออกไปดูดาวอยู่บนทางช้างเผือกแล้วค่ะ  ถ้าพร้อมแล้วไปดูดาวด้วยกันเลย ขอให้ท่านสนุกกับการเดินทางในครั้งนี้นะค่ะ

ดาวฤกษ์คืออะไร  <Click>

ดาวฤกษ์ คืออะไร

 

 

 

กลุ่มดาว  คืออะไร   <Click>

 

 



กลุ่มดาว คืออะไร

                     เมื่อเราเงยมองท้งฟ้ายามค่ำคืนในคืนที่มีท้องฟ้าโปร่ง เราจะสังเกตเห็นดาวระยิบระยับอยู่เต็มท้องฟ้า ในสมัยโบราณนั้นมลภาวะทางแสงจะน้อยกว่าปัจจุบันจะเห็นดาวฤกษ์ดาษดื่นเต็มท้องฟ้าไปหมด และสังเกตเห็นการอยู่รวมกันของกลุ่มดาวฤกษ์เป็นกลุ่มเป็นพวกที่เราเรียกกันว่า กลุ่มดาว Constellation ทำให้คนในสมัยโบราณได้จินตนาการกลุ่มดาวบนท้องฟ้า เป็นรูปคน รูปสัตว์ต่างๆกันตามแต่จินตนาการในอวกาศสามมิติส่วนใหญ่แล้ว ดาวฤกษ์ในกลุ่มดาวเดียวกันที่เราเห็นอยู่ใกล้กันบนทรงกลมฟ้าไม่ได้มีความเกี่ยวข้องกันและห่างไกลกันมากในอวกาศ ดาวฤกษ์บนท้องฟ้าแท้จริงมีขนาดไม่เท่ากันและอยู่ห่างจากโลกของเราด้วยระยะทางที่แตกต่างกันออกไปแต่เนื่องจากดาวฤกษ์แต่ละดวงอยู่ห่างจากเรามาก   เราจึงมองเห็นเป็นเพียงจุดแสงเพียงแต่แตกต่างกันที่สีและความสว่าง

 

ภาพกลุ่มดาวค้างคาวในความหมายที่แท้จริง

 

 

                    ดาวฤกษ์แต่ละดวงมิได้หยุดนิ่งอยู่ประจำที่ทว่าเคลื่อนที่ไปในอวกาศด้วยความเร็วและทิศทางที่แตกต่างกันเนื่องจากว่าดาวฤกษ์อยู่ห่างไกลมากเราจึงมองเห็นพวกมันคล้ายว่าหยุดนิ่งอยู่บนท้องฟ้าและจินตนาการลากเส้นเชื่อมต่อให้เป็นรูปร่างที่แน่นอน  เนื่องจากดวงดาวแต่ละดวงต่างเคลื่อนที่ไปในกาแล็กซีทางช้างเผือก กลุ่มดาวที่เรามองเห็นย่อมมีรูปร่างแปรเปลี่ยนไปตามกาลเวลา ดังนั้นลักษณะของกลุ่มดาวที่เราเห็นเมื่อ 50,000 ปีในอดีตก็แตกต่างกับในปัจจุบันและจะเปลี่ยนแปลงไปในอีก 50,000 ปีข้างหน้า

 

 

ประวัติและการแบ่งกลุ่มดาว  <Click>

 

 

 

ประวัติและการแบ่งกลุ่มดาว

                       เมื่อ 2,000 ปีก่อน พโทเลมี นักปราชญ์ชาวกรีกได้แบ่ง กลุ่มดาวเอาไว้จำนวน 48 กลุ่ม โดยไม่ได้มีกลุ่มดาวทางซีกฟ้าใต้ เนื่องจากไม่ได้เห็นบนท้องฟ้า จนกระทั้งปี ค.ศ. 1930 องค์การดาราศาสตร์สากล ( Internation Astronomical Union หรือ IAU) ได้ตกลงแบ่งเขตกลุ่มดาวให้ชัดเจนขึ้น โดยกำหนดใช้พิกัด R.A และ Dec กำหนดกลุ่มดาวทั่วท้องฟ้า และแบ่งกลุ่มดาวฤกษ์ทั้งหมดออกเป็น 88 กลุ่ม และใช้มากันถึงทุกวันนี้ สำหรับประเทศไทยซึ่งมีตำแหน่งบนโลกคือ ละติจูดประมาณ 15 องศาเหนือ ณ ตำแหน่งนี้คนไทย จะเห็นกลุ่มดาวได้ราว 74 กลุ่ม ครอบคลุมพื้นที่ระหว่าง Dec. +90 องศาเหนือถึง Dec.-75 องศาใต้

                      ดังนั้นเพื่อให้ง่ายต่อการจดจำ เราจะแบ่งกลุ่มดาวออกเป็น 2 ส่วนคือ

                                 1) กลุ่มดาวฤกษ์        <Click>

                                 2) กลุ่มดาวจักรราศี      <Click>

กลุ่มดาวฤกษ์

 

                คนเรามีความผูกพันธ์กับดวงดาวต่างๆ บนท้องฟ้ามาตั้งแต่สมัยโบราณเพราะคนเราใช้ชีวิตประจำวัน เกี่ยวข้องกับดวงดาว เช่น ต้องใช้ดวงดาวบอกทิศในการเดินทางใช้ดวงดาวมาทำนายโชคชะตา คนในสมัยก่อนจะมีความรู้เรื่องดาวมากรู้จักชื่อของดวงดาวต่าง ๆ ในท้องฟ้าจนสามารถพรรณนาออกมาเป็นกาพย์กลอน เช่น สมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรงรู้จักและมีความรู้ในเรื่องดวงดาวดีมาก พระองค์ได้ทรงพระราชนิพนธ์คำกลอนชมดาวไว้ในบทละครเรื่องอิเหนาตอนหนึ่งว่า

 

 

"โรหิณีสีสดบริสุทธิ์ กัลติกาสมมติดาวลูกไก่

ที่สามช่วงเรียงเรียงเคียงกันไป เรียกดาวไถแต่บุราณ"

"จระเข้เหราปลาเต่า ดาวสำเภาหัวทรงดาวหงส์ห่าน

ดาวเคราะห์เห็นจำเพาะแต่ดาวอังคาร สีดาวห้าวหาญกว่าทุกเดือน

 

 

                   ดาวฤกษ์จะไม่อยู่เดี่ยวๆ แต่จะอยู่กันเป็นหมู่ๆ ที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะว่าดาวฤกษ์เหล่านั้นก่อเกิดมาจากมวลของสสารระหว่างดวงดาวกลุ่มเดียวกันที่เกิดจากการควบแน่นเป็นแท่งๆ ทำให้ขาดออกจากกันเป็นลูกๆ และในที่สุดก็เป็นดาวฤกษ์หลายดวงขึ้นมา ดาวฤกษ์ทุกดวงในหมู่เดียวกันจะมีอายุใกล้เคียงกันมากจนเกือบจะเท่ากันและโคจรไปในห้วงอวกาศด้วยความเร็วที่เท่ากัน หมู่ดาวฤกษ์มี 2 ประเภท ประเภทหนึ่งเป็นหมู่ดาวฤกษ์ที่ก่อเกิดมาจากการรวมหมู่ดาวฤกษ์น้อยใหญ่เข้าด้วยกันแต่ดาวฤกษ์เหล่านั้นยังอยู่กันห่างๆ พวกนี้เรียกว่า หมู่ดาวเปิด ส่วนอีกประเภทหนึ่งก่อเกิดมาจากการรวมหมู่ดาวฤกษ์น้อยใหญ่นับพันๆ ดวงเข้าด้วยกัน แต่ดาวเหล่นนั้นอยู่ชิดกันมากจนเกิดเป็นหมู่ดาวรูปทรงกลมขึ้น พวกนี้เรียกว่า หมู่ดาวทรงกลม

 

 

ประวัติและการแบ่งกลุ่มดาว  <Click>

กลุ่มดาวฤกษ์ทั้งหมด  <Click>

กลุ่มดาวฤกษ์ที่ควรรู้จัก   <Click>

 

 

กลุ่มดาวทั้งหมด

	ลำดับที่	ชื่อภาษาละติน	ชื่อภาษาอังกฤษ	ชื่อภาษาไทย
	1	Andromeda	Andromeda	กลุ่มดาวแอนดรอเมดา
	2	Antlia	Air Pump	กลุ่มดาวเครื่องสูบลม
	3	Apus	Bird of Paradise	กลุ่มดาวนกการเวก
	4	Aquarius	Water Carrier	กลุ่มดาวคนแบกหม้อน้ำ, กลุ่มดาวกุมภ์
	5	Aquila	Eagle	กลุ่มดาวนกอินทรี
	6	Ara	Altar	กลุ่มดาวแท่นบูชา
	7	Aries	Ram	กลุ่มดาวแกะ, กลุ่มดาวเมษ
	8	Auriga	Charioteer	กลุ่มดาวสารถี
	9	Boötes	Bean Driver	กลุ่มดาวคนเลี้ยงสัตว์
	10	Caelum	Chisel	กลุ่มดาวสิ่ว
	11	Camelopardalis	Giraffe	กลุ่มดาวยีราฟ
	12	Cancer	Crab	กลุ่มดาวปู, กลุ่มดาวกรกฎ
	13	Canes Venatici	Hunting Dogs	กลุ่มดาวหมาล่าเนื้อ
	14	Canis Major	Great Dog, Big Dog	กลุ่มดาวหมาใหญ่
	15	Canis Minor	Little Dog, Lesser Dog	กลุ่มดาวหมาเล็ก
	16	Capricornus	Sea Goat	กลุ่มดาวแพะทะเล, กลุ่มดาวมกร
	17	Carina	Keel	กลุ่มดาวกระดูกงูเรือ
	18	Cassiopeia	Cassiopeia	กลุ่มดาวแคสซิโอเปีย
	19	Centaurus	Centaur	กลุ่มดาวคนครึ่งม้า
	20	Cepheus	Cepheus	กลุ่มดาวซีฟิอัส
	21	Cetus	Sea Monster, Whale	กลุ่มดาวซีตัส,กลุ่มดาววาฬ
	22	Chameleon	Chameleon	กลุ่มดาวกิ้งก่าคะมีเลียน
	23	Circinus	Compasses	กลุ่มดาววงเวียน
	24	Columba	Dove	กลุ่มดาวนกเขา
	25	Coma Berenices	Berenice s Hair	กลุ่มดาวผมเบเรนิซ
	26	Corona Australis	Southern Crown	กลุ่มดาวมงกุฎใต้
	27	Corona Borealis	Northern Crown	กลุ่มดาวมงกุฎเหนือ
	28	Corvus	Crow	กลุ่มดาวนกกา
	29	Crater	Cup	กลุ่มดาวถ้วย
	30	Crux	Southern Cross, Cross	กลุ่มดาวกางเขนใต้
	31	Cygnus	Swan	กลุ่มดาวหงส์
	32	Delphinus	Dolphin	กลุ่มดาวโลมา
	33	Dorado	Swordfish	กลุ่มดาวปลากระโทงแทง
	34	Draco	Dragon	กลุ่มดาวมังกร
	35	Equuleus	Little Horse	กลุ่มดาวม้าแกลบ
	36	Eridanus	River	กลุ่มดาวแม่น้ำ
	37	Fornax	Furnace	กลุ่มดาวเตาหลอม
	38	Gemini	Twins	กลุ่มดาวคนคู่, กลุ่มดาวเมถุน
	39	Grus	Crane	กลุ่มดาวนกกระเรียน
	40	Hercules	Hercules	กลุ่มดาวเฮอร์คิวลีส
	41	Horologium	Clock	กลุ่มดาวนาฬิกา
	42	Hydra	Sea serpent, Monster	กลุ่มดาวงูไฮดรา
	43	Hydrus	Water Snake	กลุ่มดาวงูไฮดรัส
	44	Indus	Indian, American Indian	กลุ่มดาวอินเดียนแดง
	45	Lacerta	Lizard	กลุ่มดาวกิ้งก่า
	46	Leo	Lion	กลุ่มดาวสิงโต, กลุ่มดาวสิงห์
	47	Lee Minor	Little Lion, Lion Cub	กลุ่มดาวสิงโตเล็ก
	48	Lepus	Hare	กลุ่มดาวกระต่ายป่า
	49	Libra	Scales	กลุ่มดาวคันชั่ง, กลุ่มดาวตุลย์
	50	Lupus	Wolf	กลุ่มดาวหมาป่า
	51	Lynx	Lynx	กลุ่มดาวแมวป่า
	52	Lyra	Lyre	กลุ่มดาวพิณ
	53	Mensa	Table Mountain	กลุ่มดาวภูเขา
	54	Microscopium	Microscope	กลุ่มดาวกล้องจุลทรรศน์
	55	Monoceros	Unicorn	กลุ่มดาวยูนิคอร์น
	56	Musca	Fly	กลุ่มดาวแมลงวัน
	57	Norma	Rule	กลุ่มดาวไม้ฉาก
	58	Octans	Octant	กลุ่มดาวออกแทนต์
	59	Ophiuchus	Serpent Bearer	กลุ่มดาวคนแบกงู
	60	Orion	Hunter	กลุ่มดาวนายพราน
	61	Pavo	Peacock	กลุ่มดาวนกยูง
	62	Pegasus	Winged Horse	กลุ่มดาวม้าบิน
	63	Perseus	Perseus	กลุ่มดาวเพอร์ซิอัส
	64	Phoenix	Phoenix	กลุ่มดาวนกฟีนิกซ์
	65	Pictor	Painter	กลุ่มดาวขาตั้งภาพ
	66	Pisces	Fishes	กลุ่มดาวปลา, กลุ่มดาวมีน
	67	Pisces Austrinus	Southern Fish	กลุ่มดาวปลาใต้
	68	Puppis	Poop, Stern	กลุ่มดาวท้ายเรือ
	69	Pyxis	Compass	กลุ่มดาวเข็มทิศ
	70	Reticulum	Net	กลุ่มดาวตาข่าย
	71	Sagitta	Arrow	กลุ่มดาวลูกธนู
	72	Sagittarius	Archer	กลุ่มดาวคนยิงธนู, กลุ่มดาวธนู
	73	Scorpius	Scorpion	กลุ่มดาวแมงป่อง, กลุ่มดาวพิจิก
	74	Sculptor	Sculptor	กลุ่มดาวช่างแกะสลัก
	75	Scutum	Shield	กลุ่มดาวโล่
	76	Serpens	Serpent	กลุ่มดาวงู
	77	Sextans	Sextant	กลุ่มดาวเซกซ์แทนต์
	78	Taurus	Bull	กลุ่มดาววัว, กลุ่มดาวพฤษภ
	79	Telescopium	Telescope	กลุ่มดาวกล้องโทรทรรศน์
	80	Triangulum	Triangle	กลุ่มดาวสามเหลี่ยม
	81	Triangulum Australe	Southern Triangle	กลุ่มดาวสามเหลี่ยมใต้
	82	Tucana	Toucan	กลุ่มดาวนกทูแคน
	83	Ursa Major	Great Bear, Big Bear	กลุ่มดาวหมีใหญ่
	84	Ursa Minor	Little Bear	กลุ่มดาวหมีเล็ก
	85	Vela	Sail	กลุ่มดาวใบเรือ
	86	Virgo	Virgin	กลุ่มดาวหญิงสาว, กลุ่มดาวกันย์
	87	Volans	Flying Fish	กลุ่มดาวปลาบิน
	88	Vulpecula	Fox	กลุ่มดาวหมาจิ้งจอก
	กลุ่มดาวฤกษ์ที่ควรรู้จัก <Click>